The Effect of Nepotism On Perceived Organizational Justice İn Family Businesses
(Aile İşletmelerinde Nepotizmin Algılanan Örgütsel Adalete Etkisi )

Yazar : Gökben BAYRAMOĞLU  Fatih Akyol  
Türü :
Baskı Yılı : 2023
Sayı : 3-3
Sayfa : 73-98
    


Özet

When the structure of country economies is examined, it is seen that family businesses constitute a very important part. Family businesses have some advantages and weaknesses created by the intertwining of the concepts of family and business. One of the main problems experienced in family businesses is nepotism. Nepotism, which expresses favoritism towards relatives, manifests itself especially in family businesses where kinship relations come to the fore. Whether these favoritism practices in family businesses are fair or not goes through some evaluations in the minds of the employees who are a part of the organization. The individual's judgment regarding favoritist practices shapes the perceived perception of justice. In this sense, the effect of nepotism practices in family businesses on employees' perception of organizational justice is important. The aim of this study is to reveal the effect of nepotism practices in family businesses on the perception of justice of employees who are a part of the organization. In addition, it was also examined whether the demographic characteristics of employees such as gender, age, working time in the company, and professional seniority differ according to nepotism and perceived organizational justice. For this purpose, a survey was conducted with a quantitative paradigm with 397 white-collar family business employees working in Çorum province, which constitutes the sample of the research. The data obtained in the study were analyzed through the SPSS program. In the analysis of data; independent samples t test, one-way analysis of variance (ANOVA), Pearson correlation analysis and regression analyzes were applied. As a result of the analysis, it was found that the recruitment and transaction dimensions of nepotism have a negative effect on perceived organizational justice, the promotion dimension does not have a significant effect, and these three dimensions that constitute nepotism explain the change in perceived organizational justice by 14%. In addition, nepotism varies according to the professional seniority and education levels of employees; It was found that perceived organizational justice varies according to the age of employees, length of employment in the enterprise, professional seniority and education level.



Anahtar Kelimeler

Family businesses, kin selection, nepotism, organizational justice, perceived organizational justice



Abstract

Ülke ekonomilerinin yapısı incelendiğinde, aile işletmelerinin çok önemli bir bölümü oluşturduğu görülmektedir. Aile işletmeleri, aile ve işletme kavramlarının iç içe geçmiş olmasının yarattığı bazı üstünlüklere ve zayıflıklara sahiptir. Aile işletmesinde yaşanan temel sorunlardan biri de nepotizmdir. Akraba kayırmacılığını ifade eden nepotizm, özellikle akrabalık ilişkilerinin ön plana çıktığı aile işletmelerinde kendini göstermektedir. Aile işletmelerindeki bu kayırmacı uygulamaların adil olup olmadığı, örgütün bir parçası olan çalışanların zihninde birtakım değerlendirmelerden geçmektedir. Bireyin kayırmacı uygulamalara ilişkin yargısı, algılanan adalet algısını biçimlendirmektedir. Bu anlamda aile işletmelerindeki nepotizm uygulamalarının çalışanların örgütsel adalet algısına olan etkisi önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı, aile işletmelerindeki nepotizm uygulamalarının örgütün bir parçası olan çalışanların adalet algısına olan etkisini ortaya koymaktır. Ayrıca cinsiyet, yaş, işletmede çalışma süresi, mesleki kıdem gibi çalışanların demografik özelliklerinin nepotizm ve algılanan örgütsel adalete göre farklılık gösterip göstermediği de incelenmiştir. Bu amaçla nicel paradigmayla, araştırmanın örneklemini oluşturan Çorum ilinde çalışmakta olan 397 beyaz yakalı aile işletmesi çalışanı ile anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Çalışmada elde edilen veriler SPSS programı aracılığı ile analiz edilmiştir. Verilerin analizinde; bağımsız örneklem t testi, tek yönlü varyans analizi (Anova), Pearson korelasyon analizi ve regresyon analizleri uygulanmıştır. Yapılan analizler sonucunda nepotizmin işe alma ve işlem boyutunun algılanan örgütsel adalet üzerinde negatif yönde bir etkisi olduğu, terfi boyutunun anlamlı bir etkisi olmadığı ve nepotizmi oluşturan bu üç boyutun algılanan örgütsel adaletteki değişim üzerinde %14 oranında açıklayıcı olduğu bulgusuna varılmıştır. Ayrıca nepotizmin çalışanların mesleki kıdemleri ve eğitim düzeylerine göre farklılaşma gösterdiği; algılanan örgütsel adaletin ise çalışanların yaşları, işletmede çalışma süreleri, mesleki kıdemleri ve eğitim düzeylerine göre farklılık gösterdiği bulgusuna varılmıştır



Keywords

Aile işletmeleri, akraba kayırmacılığı, nepotizm, örgütsel adalet, algılanan örgütsel adalet