Porto - Demo Blog 5

The social studies course, which has the important function of preparing individuals for social life, is a combination of many social sciences. One of these sciences is sociology, which is defined as the science of society. Social studies textbooks are one of the first places where students encounter sociology, which is one of the main learning areas of social studies. In this sense, there is an important connection between social studies and sociology. In this context, the aim of this study is to examine the distribution and relationality of sociological concepts in the 5th, 6th and 7th grade social studies textbooks prepared and put into practice by the Ministry of National Education in the 2023-2024 and 2024-2025 academic years. The data sources of the study consist of the 5th grade social studies textbooks prepared by the Ministry of National Education according to the Turkish century education(maarif) model for the 2024-2025 academic year and the 6th and 7th grade social studies textbooks prepared by the Ministry of National Education for the 2023-2024 academic year. The texts in the social studies textbooks were selected as the data source and the texts were analyzed according to the screening model with document analysis technique using qualitative research method. After scanning the social studies textbooks based on Anthony Giddens' 'Sociology' and Gordon Marshall's 'Dictionary of Sociology', concepts were identified. The distribution of sociological concepts according to the learning areas over the 32 identified concepts was shown in tables. In the last part of the study, the findings were interpreted, and it was seen that the use of sociological concepts in 5th, 6th and 7th grade social studies textbooks differed depending on the learning areas, the most sociological concepts were in the “Individual and Society” learning area, and the least sociological concepts were in the “People, Places and Environments” learning area. The most frequently used sociological concepts in the findings were family, culture, society and social concepts.

Social Studies, Sociology, Concept

Bireyleri toplumsal hayata hazırlamak gibi önemli bir işlevi olan sosyal bilgiler dersi, birçok sosyal bilimin bir araya gelmesinden oluşmaktadır. Bu bilimlerden biri de toplum bilimi olarak tanımlanan sosyolojidir. Sosyal bilgilerin temel öğrenme alanları içerisinde bulunan sosyoloji ile öğrencilerin ilk karşılaştıkları yerlerin başında sosyal bilgiler ders kitapları gelir. Bu anlamda sosyal bilgiler ile sosyoloji arasında önemli bir bağ bulunmaktadır. Araştırmanın amacı bu bağlamda, 2023-2024 ve 2024-2025 eğitim öğretim yılında Millî Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanarak uygulamaya konulmuş olan 5. 6. ve 7. sınıflar sosyal bilgiler ders kitaplarında yer alan sosyolojik kavramların öğrenme alanlarına göre dağılımı ve ilişkiselliklerini incelemektir. Araştırmanın veri kaynaklarını 2024-2025 eğitim öğretim yılında okutulan Millî Eğitim Bakanlığı tarafından Türkiye yüzyılı maarif modeline göre hazırlanan 5. sınıf ve 2023-2024 eğitim öğretim yılında okutulan Millî Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan 6. ve 7. sınıf sosyal bilgiler ders kitapları oluşturmaktadır. Sosyal bilgiler ders kitabındaki metinler veri kaynağı olarak seçilmiş nitel araştırma yöntemi kullanılarak metinler doküman analizi tekniği ile tarama modeline göre incelenmiştir. Anthony Giddens’ın ‘Sosyoloji’ ve Gordon Marshall’ın ‘Sosyoloji Sözlüğü’ eserleri zemininde sosyal bilgiler ders kitapları tarandıktan sonra, kavramlar tespit edilmiştir. Tespit edilen 32 kavram üzerinden öğrenme alanlarına göre sosyolojik kavramların tablolarla dağılımı gösterilmiştir. Araştırmanın son bölümünde ise elde edilen bulgular yorumlanarak 5. 6. Ve 7. sınıflar sosyal bilgiler ders kitaplarının sosyolojik kavramların kullanımının öğrenme alanlarına göre farklılık gösterdiği, en fazla sosyolojik kavramın “Birey ve Toplum” öğrenme alanında yer aldığı, en az sosyolojik kavramında “İnsanlar Yerler ve Çevreler” öğrenme alanında olduğu görülmüştür. Bulgularda en sık kullanılan sosyolojik kavramlar aile, kültür, toplum ve toplumsal kavramları olduğu görülmüştür.

Sosyal Bilgiler, Sosyoloji, Kavram