Özet


Aile İşletmelerinde Nepotizmin Algılanan Örgütsel Adalete Etkisi

Ülke ekonomilerinin yapısı incelendiğinde, aile işletmelerinin çok önemli bir bölümü oluşturduğu görülmektedir. Aile işletmeleri, aile ve işletme kavramlarının iç içe geçmiş olmasının yarattığı bazı üstünlüklere ve zayıflıklara sahiptir. Aile işletmesinde yaşanan temel sorunlardan biri de nepotizmdir. Akraba kayırmacılığını ifade eden nepotizm, özellikle akrabalık ilişkilerinin ön plana çıktığı aile işletmelerinde kendini göstermektedir. Aile işletmelerindeki bu kayırmacı uygulamaların adil olup olmadığı, örgütün bir parçası olan çalışanların zihninde birtakım değerlendirmelerden geçmektedir. Bireyin kayırmacı uygulamalara ilişkin yargısı, algılanan adalet algısını biçimlendirmektedir. Bu anlamda aile işletmelerindeki nepotizm uygulamalarının çalışanların örgütsel adalet algısına olan etkisi önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı, aile işletmelerindeki nepotizm uygulamalarının örgütün bir parçası olan çalışanların adalet algısına olan etkisini ortaya koymaktır. Ayrıca cinsiyet, yaş, işletmede çalışma süresi, mesleki kıdem gibi çalışanların demografik özelliklerinin nepotizm ve algılanan örgütsel adalete göre farklılık gösterip göstermediği de incelenmiştir. Bu amaçla nicel paradigmayla, araştırmanın örneklemini oluşturan Çorum ilinde çalışmakta olan 397 beyaz yakalı aile işletmesi çalışanı ile anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Çalışmada elde edilen veriler SPSS programı aracılığı ile analiz edilmiştir. Verilerin analizinde; bağımsız örneklem t testi, tek yönlü varyans analizi (Anova), Pearson korelasyon analizi ve regresyon analizleri uygulanmıştır. Yapılan analizler sonucunda nepotizmin işe alma ve işlem boyutunun algılanan örgütsel adalet üzerinde negatif yönde bir etkisi olduğu, terfi boyutunun anlamlı bir etkisi olmadığı ve nepotizmi oluşturan bu üç boyutun algılanan örgütsel adaletteki değişim üzerinde %14 oranında açıklayıcı olduğu bulgusuna varılmıştır. Ayrıca nepotizmin çalışanların mesleki kıdemleri ve eğitim düzeylerine göre farklılaşma gösterdiği; algılanan örgütsel adaletin ise çalışanların yaşları, işletmede çalışma süreleri, mesleki kıdemleri ve eğitim düzeylerine göre farklılık gösterdiği bulgusuna varılmıştır



Anahtar Kelimeler

Aile işletmeleri, akraba kayırmacılığı, nepotizm, örgütsel adalet, algılanan örgütsel adalet


Kaynakça