Özet Soğuk Savaş’ın sona ermesi, uluslararası ilişkiler sisteminde önemli değişimlere yol açmıştır. Bu değişimlerden en çok etkilenen bölgelerden biri de Orta Asya olmuştur. Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla birlikte, eski Sovyet cumhuriyetleri olan Türk devletleri bağımsızlıklarını ilan ederek uluslararası arenada bağımsız devletler olarak faaliyet göstermeye başlamışlardır. Uzun yıllar Sovyet yönetiminin etkisi altında kalan Türk dünyası, ulusal devlet inşası ve kimliklerini yeniden şekillendirme sürecine girmiştir. Bu bağlamda, Türk dünyasında birliğin sadece kültürel kimlik temelinde değil, aynı zamanda siyasi ve ekonomik çıkarların göz önüne alındığı daha geniş bir perspektiften ele alınması gereklidir. Sosyal inşacı yaklaşım, Türk devletleri arasındaki birliği kimlik bağlamında açıklama açısından önemli bir potansiyele sahiptir. Ancak, her bir Türk devletinin kendine özgü ulusal çıkarlarını dikkate almak büyük bir önem taşır. Bu nedenle, konunun derinlemesine anlaşılabilmesi için neofonksiyonalist yaklaşım önemli bir analitik çerçeve sunmaktadır. Neofonksiyonalist teori, farklı alanlarda iş birliğinin zamanla genişleyerek daha derin bir siyasi entegrasyona zemin hazırlayabileceğini öne sürer. Avrupa Birliği’nin oluşumu ve gelişimi bu yaklaşımın en somut örneğidir. Aynı mantıkla, Türk devletleri arasında kültürel ve ekonomik iş birliğinin güçlendirilmesi, gelecekte siyasi entegrasyonun temelini oluşturabilir. Araştırmanın Amacı: Bu araştırmanın amacı, Azerbaycan’ın Türk dünyası ülkeleriyle ilişkilerinde örgütlenme sürecini ve bu süreçte TÜRKSOY’un rolünü analiz etmektir. Temel hedef, Türk devletleri arasındaki kültürel iş birliğinin siyasi entegrasyona etkisini değerlendirmek ve Azerbaycan’ın bu süreçteki konumunu belirlemektir. Yöntem: Araştırma kapsamında mevcut bilimsel literatür incelenmiş, istatistiksel veriler değerlendirilmiş ve TÜRKSOY’un faaliyetlerine ilişkin somut örnekler analiz edilmiştir. Araştırmanın Konusu: Araştırmanın temel konusu, Azerbaycan ile Türk dünyası ülkeleri arasındaki kültürel ve siyasi ilişkilerin gelişimi ve bu süreçte TÜRKSOY’un oynadığı roldür. Araştırmanın Sonuçları: Azerbaycan, TÜRKSOY çerçevesinde aktif bir rol üstlenerek Türk dünyasıyla ilişkilerini güçlendirmiş, ortak kültürel mirasın korunması ve tanıtılması yönünde önemli adımlar atmıştır. Bu iş birliği süreci, yalnızca ulusal çıkarların korunmasını sağlamakla kalmamış, aynı zamanda ortak kimlik ve değerler temelinde daha sıkı bağların kurulmasına olanak tanımıştır.
Azerbaycan, TÜRKSOY, Türk devletleri, kültür